Het is een vreemd gezicht: een Volvo V40 rijdt met hoge snelheid op de snelweg, terwijl de bestuurster op haar gemak een tijdschrift doorbladert. Zo is het te zien op een promotiefilmpje van Volvo, maar in werkelijkheid wordt autorijden niet zo zorgeloos, zegt hoogleraar Bart van Arem van de TU Delft. ,,Ook in een automatische auto moet de bestuurder bij de les blijven.''
De Italiaanse hoogleraar Alberto Broggi van de Universiteit van Parma ziet het al voor zich. Over veertig, vijftig jaar rijdt iedereen in een automatische auto, denkt hij. Met navigatietechnologie tikt de passagier zijn bestemming in, waarna software de auto volautomatisch naar de bestemming brengt. Zelfs een stuurwiel zal er niet meer in die auto's te vinden zijn.
Broggi denkt dat een autonome auto veiliger is dan een 'mensgestuurde'. ,,Elk jaar vallen er in de Europese Unie 40.000 verkeersslachtoffers en 93 procent daarvan is het gevolg van menselijke fouten'', zegt hij. Om dat aantal te verminderen, 'moet de auto intelligenter worden', met snel reagerende systemen, die 'waarnemen en beslissen'. Autonome auto's zijn zuiniger in het gebruik en kunnen dichter op elkaar rijden, waardoor de doorstroming verbetert.
Hoogleraar Bart van Arem van het TU Delft Transport Institute verwacht dat bestuurders en bijrijders zich inderdaad aan zo'n autonome auto zullen toevertrouwen. ,,Het sentiment is de afgelopen tien jaar omgeslagen van sceptisch naar heel positief. De acceptatie is moeilijk te meten door ernaar te vragen. Als bestuurders ervaring opdoen met het rijden in zo'n auto, stellen ze hun mening positief heel snel bij.''
Een belangrijke randvoorwaarde bij de ontwikkeling van een autonome auto is het Verdrag van Genève van 1948, dat stelt dat bestuurders 'altijd controle moeten hebben over hun voertuig'.
Alle automerken werken aan systemen die auto's zelfstandiger moeten maken. Autobedrijf Volvo is een voorloper, met onder meer 'park assist', een systeem dat het achteruit inparkeren van de bestuurder overneemt. Sommige ontwikkelaars, Google bijvoorbeeld, werken met dure technologie, zoals laserscanners op het dak. Van Arem werkt liever met eenvoudiger apparatuur. Met onderzoekers en studenten wil hij een 'gedeeltelijk automatische' auto maken, die geen lasers zal bevatten, maar stereocamera's en een krachtige computer om de beeldgegevens te verwerken. In november moet deze auto een hoogtepunt worden van de vijfde innovatie-estafette in de Amsterdamse RAI.
Van Arem zocht contact met Broggi, omdat diens instituut VisLab al ver gevorderd is. In 2010 reed VisLab met vier busjes autonoom van Parma naar Sjanghai. De auto's deden het goed op allerlei types wegen, maar toch moesten de testrijders regelmatig ingrijpen. Broggi gelooft ook niet dat één technologie de auto kan besturen, maar dat camera's, radar en laser elkaar moeten aanvullen.
Van Arem is in gesprek met autofabrikanten om beschikking te krijgen over een elektrische auto die zijn studenten mogen 'verbouwen'.