,,Doet u mij maar zo’n parkeerverwijssysteem.’’ Een zin die verkeerskundigen regelmatig te horen krijgen uit de mond van een overenthousiaste wethouder, zo blijkt tijdens het jaarlijkse parkeercongres van het Platform Parkeren, Vexpan. De wens van de wethouder leidt maar al te vaak tot enorme investeringen in allerlei dynamische borden die de automobilist precies vertellen waar hij zijn auto achter kan laten.
Maar een verwijssysteem is anno 2013 vrijwel nutteloos, blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit. Mensen vertrouwen meer op hun eigen kennis van de stad dan op de borden die de gemeente heeft geplaatst. En als het navigatiesysteem in de auto een andere kant op wijst dan het verwijssysteem, dan vertrouwt de bestuurder zijn ‘eigen’ navigatie het meest.
Mensen uit de praktijk ervaren het iedere dag. Bij grote evenementen in de Amsterdamse Rai wordt het verkeer via een ingenieus systeem naar de juiste vrije parkeerplaats geleid. Een deel van de bezoekers negeert het advies, rijdt richting hoofdingang, ontdekt daar dat er geen plek meer vrij is en staat met twintig minuten vertraging alsnog op de plaats waar de organisatie hem naartoe verwees. Zonde van de tijd en de energie.
Het is niet altijd onwil of koppigheid. Sommige verwijssystemen zijn zo ingewikkeld, dat de automobilist afhaakt. Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen noemt Almere als voorbeeld van hoe het niet moet. Die gemeente bedacht een informatiebord dat zo compleet is, dat de voorbij flitsende automobilist er feitelijk niets aan heeft. Kosten van het project: ruim een miljoen euro, mede betaald met Europese subsidie.
De onduidelijkheid van de panelen leidde begin dit jaar al tot politieke ophef in de stad. Almere besloot de borden te laten staan in afwachting van een evaluatie, die volgens een woordvoerder nog niet is afgerond. De zegsman verzekert echter dat het systeem ‘perfect’ functioneert. ,,Het werkt net zo makkelijk als die borden boven de snelweg die je waarschuwen voor files op de ring van Amsterdam. Je moet er aan wennen, en dan kun je in één oogopslag zien waar je moet zijn.’’ Op de website stelt de gemeente dat je na een keer of vijf gewend bent aan de panelen. Een nieuwe bezoeker van Almere heeft er echter helemaal niets aan, concludeert Tertoolen.
Radboud-onderzoekster Tessa van de Zande en verkeerspsycholoog Tertoolen waarschuwen dat gemeenten die het gedrag van de parkeerder willen veranderen, rekening moeten houden met de eigenwijze automobilist. Het simpelweg goedkoper maken van de parkeergarage die je vol wil krijgen, heeft ook amper effect. De ervaring leert dat de bezoeker pas bij het afrekenen beseft hoe duur de garage is.
Mensen zijn wel gevoelig voor informatie die ze krijgen van de winkel of het restaurant waar ze naar op weg zijn. Als die aangeven waar je het best kunt parkeren, volgt de klant het advies vaker op. Momenteel wordt, op initiatief van het ministerie van infrastructuur, gewerkt aan een applicatie voor de smartphone die je naar een vrije parkeerplaats leidt. Techniek die volgens Van de Zandes onderzoek beter werkt dan de slimme borden van gemeenten. En vaak nog goedkoper ook.